Nieuwbouw Deken van Somerenstraat, Eindhoven

Het Stadskantoor van de gemeente Eindhoven komt voor 1 april leeg. Het wordt dan mogelijk tijdelijk verhuurd aan kleine startende bedrijven, een concept à la Strijp-S. De vraag is of sloop en herontwikkeling nog lang genoeg op zich laten wachten om dat lonend te maken.

Want eerst moet de discussie over de verdichting van de binnenstad, vooral over hoogbouw, beslecht zijn. De gemeente Eindhoven heeft de conceptvisie daarvoor even in de ijskast gezet. Eerst gaat wethouder Yasin Torunoglu in gesprek met allerlei partijen. Toon de Koning, directielid van beoogd nieuwe eigenaar Certitudo Capital van het Stadskantoor, zegt dat zijn bedrijf die tijd neemt om ook met de omwonenden in gesprek te gaan.

Certitudo maakt een plan om het Stadskantoor aan het Stadhuisplein te slopen en te vervangen door een 160 meter hoge woontoren, een ontwerp van architectenbureau MVRDV van Winy Maas. Dat plan riep ook weerstand op, onder meer van de bewoners van de appartementencomplexen aan de Paradijslaan. Tegelijkertijd verscheen de hoogbouwvisie die eveneens zeer gemengde reacties opriep.

De Koning benadrukt dat het plan niet ‘in de ijskast’ is gezet. ,,Maar we willen wel de buurt een grotere rol geven bij de uitwerking van het plan. Daar wonen toch veel mensen al heel lang met veel plezier. Mensen ook die veel voor de stad hebben betekend. Die willen we frequent bij het proces betrekken. En we willen daar ook meer tijd voor nemen. Dat loopt dan gelijk op met de discussie over de hoogbouw in de stad, die de vragen hoe hoog, waar en wat moet beantwoorden. We zijn het er helemaal mee eens dat daar goed over doorgesproken wordt. Het kan niet zo zijn dat je zomaar overal ‘frietjes’ neerplant. We moeten samen een goede visie maken, zodat het niet aan de individuele marktpartij is om te bepalen wat prioriteit heeft en hoeveel er gebouwd wordt”, aldus de ontwikkelaar die onder meer op Strijp-S zijn sporen heeft verdiend.

Afhankelijk van hoe lang de discussie gaat duren, kan het Stadskantoor mogelijk ook tijdelijk verhuurd worden. ,,Maar een gebouw van 12.000 vierkante meter gaan we niet voor een jaartje ombouwen en verhuren. Wij doen daar ook een marktonderzoek naar. Maar we willen in ieder geval voorkomen dat het een no go area wordt. Want een leegstaand gebouw trekt zeker problemen aan, daar kun je op wachten”, aldus De Koning.

De gemeente Eindhoven meldt dat ze het Stadskantoor in fasen gaat ontruimen. Half februari gaan eerst het college van B en W en de gemeenteraad terug naar de kantoren en vergaderruimtes in het gerenoveerde Stadhuis. Begin maart wordt de fietsenstalling onder het gebouw in gebruik genomen. Half maart volgt dan het zogenaamde Inwonersplein met de balies voor bewonersdiensten. Zodat het kantoorpand net voor 1 april officieel overgedragen kan worden aan de nieuwe eigenaar.

Artikel uit het Eindhovens Dagblad dd 29 januari 2020

Bijna tweeënhalf jaar werd er in alle stilte gewerkt aan het plan Deken van Somerenstraat. Nu wordt weer een belangrijke stap gezet: het bestemmingsplan voor het nieuwe stuk binnenstad van Eindhoven ligt ter inzage.

Veel is er niet veranderd; SDK Vastgoed wil nog steeds zo’n 242 appartementen bouwen, zowel in de sociale en middeldure huur als in de koopsector. Verdeeld over vier nieuwe gebouwen waaronder een toren van 60 meter hoog aan de Edenstraat, op het bestaande parkeerterrein. Drie bestaande gebouwen worden gerenoveerd en krijgen een nieuwe functie. Het plan ligt ter inzage tot en met 15 januari. Daarna worden bezwaren beantwoord en wordt het plan definitief vastgesteld door de gemeenteraad. Zodat de bouwvergunning aangevraagd kan worden.

SDK Vastgoed won in 2017 de tender voor het gebied met dit plan Nieuw Bergen. Daarna is met een regiegroep van buurtbewoners en betrokken partijen gewerkt aan de voorbereiding van het bestemmingsplan.

Op het huidige parkeerterrein komen de woontoren en een kleiner woongebouw te staan. De monumentale panden die bewaard blijven zijn het gebouw met de ambulancepost (woningen en een restaurant), het oude deel van de voormalige sociale dienst en het oude politiebureau op de hoek Grote Berg (woningen, flexibele kantoorstudio’s en kleinschalige winkel- en buurtfuncties). Ook de brandweerkazerne die buiten het plan valt, blijft staan. Op het binnenterrein en aan de Deken van Somerenstraat komen twee nieuwe woongebouwen waar ook plaats is voor winkeltjes, horecazaakjes en flexwerkplekken.
Deelauto’s

Onder de grond moeten in totaal 169 parkeerplaatsen komen, gebaseerd op het aantal woningen en andere gebruikers. Op dat aantal zijn 75 plaatsen in mindering gebracht vanwege dubbelgebruik, bijvoorbeeld voor de dag en nacht, en het stallen van vijf deelauto’s in de parkeerkelder.

De openbare parkeerplaats die verdwijnt hoeft niet gecompenseerd te worden, omdat er volgens de gemeente voldoende parkeerplekken beschikbaar zijn op loopafstand. Ook heeft het plan geen grote impact op het verkeer in de buurt, staat in het bestemmingsplan te lezen, omdat de Deken van Somerenstraat straks alleen nog is bedoeld voor verkeer dat in de parkeergarage moet zijn. Doorgaand verkeer naar de Grote Berg wordt onmogelijk. Alles bij elkaar is de impact op de verkeersafwikkeling dan ook minimaal, schrijft de gemeente in het bestemmingsplan.

Directeur Jan Heesakkers van de naastgelegen Montessori-basisschool Trinoom was lid van de regiegroep. Hij toont zich zeer tevreden met het plan.
Ouders

Maar zorgen zijn er wel over de gevolgen voor onder meer de schoolkinderen en hun ouders. Dat is nog onderwerp van gesprek met de gemeente. ,,Onze ouders zijn altijd welkom in de klas, dat is onderdeel van het onderwijs. Maar dan moeten ze wel ergens terechtkunnen als de parkeerplaats verdwijnt. Nu denken we aan het Frederik van Eedenplein en parkeerplaats De Rungraaf. En verder praten we nog over de drukte op de onveilige Edenstraat. Nee, er is nog genoeg te bespreken”, aldus Heesakkers.

Bericht uit het Eindhovens Dagblad van 14 december 2019

De hoogbouwvisie voor de binnenstad van Eindhoven komt pas halverwege volgend jaar in de gemeenteraad. Eerst wil het college nog ‘aanvullende gesprekken voeren met partners in de stad’.

Ook de stedenbouwkundige visie voor het Stadhuisplein komt later aan de orde. Daarover gaan B en W vooral in gesprek met omwonenden. Het Eindhovense college van B en W reageert daarmee op de reacties die de verdichtingsvisie en de Stadhuispleinvisie opriepen, onder meer tijdens een ‘stadsgesprek’ en op de opiniepagina van deze krant.

Het bouwen van veel woontorens, vooral in de traditioneel lage binnenstad, stuitte daarbij op kritiek, bijvoorbeeld op de leefbaarheid van zo’n hoogbouwstad. Ook het ontbreken van studies naar alternatieven, zoals middelhoogbouw op andere locaties in de stad, was een punt van kritiek. Te meer ook omdat uit woningmarktonderzoek is gebleken dat veel woningzoekenden liever buiten de binnenstad wonen.

Het gemeentebestuur gaat nu dus opnieuw in gesprek, waarna de visie wellicht aangescherpt wordt. Halverwege komend jaar neemt de gemeenteraad vervolgens een besluit, laat een woordvoerder van wethouder Yasin Torunoglu weten.

In de hoogbouw- of verdichtingsvisie is bekeken hoe Eindhoven meer woningen zou kunnen bouwen, vooral in de binnenstad. Daarbij gaat de meeste aandacht uit naar Internationale KnoopXL (rond Fellenoord en station), District E (Stationsplein) en het Stadhuisplein, drie XXL-locaties waar torens tot 160 meter mogelijk zijn. Op andere aandachtslocaties zijn XL-torens tot 105 meter toegestaan, zoals aan de binnenring, op de V&D-locatie aan de Rechtestraat, de Heuvel, de kop van het Eindhovensch Kanaal, hoek Vestdijk-Raiffeisenstraat en de binnenterreinen in de binnenstad.
Wind en schaduw

Voor het Stadhuisplein heeft supervisor Winy Maas al een stedenbouwkundige visie opgesteld, omdat daar drie ontwikkelaars plannen maken. Die is nog niet gepubliceerd, maar wel toegelicht aan de omwonenden. Daarin zijn torens van 130, 140 en 160 meter met groene plantsoenen, daken en gevels ingetekend. Ook hier was de kritiek van omwonenden niet mals, en niet aan dovemansoren gericht. De gebiedsvisie Stadhuisplein wordt nu eerst uitgewerkt, waarbij bijvoorbeeld de concrete gevolgen en effecten (zoals windhinder, schaduwwerking, parkeeroplossingen) beter in beeld worden gebracht. Daarbij moet ‘extra aandacht’ zijn voor de inbreng van de inwoners. De gemeenteraad stelt het Stadhuispleinplan pas vast nádat de verdichtingsvisie is behandeld. Dat was ook een eis van omwonenden.

Artikel uit het Eindhovens Dagblad van 13 december 2019

Niet iedere bewoner van de binnenstad van Eindhoven kan straks nog beschikken over een eigen parkeerplaats voor de auto. Dat is onmogelijk gezien de grootschalige bouwplannen, maar het is ook niet nodig, want veel nieuwkomers kiezen voor een andere vorm van mobiliteit.

En als er al een plek voor de auto is, dan ligt die wellicht enkele honderden meters ver weg van de woning en is ie ook niet gratis. Dat blijkt uit de nieuwe Parkeernormen 2019 van de gemeente Eindhoven. Ontwikkelaars die willen bouwen binnen de rondweg krijgen van de gemeente voortaan de opdracht mee om zo min mogelijk parkeerplaatsen aan te leggen. Dat bespaart ruimte voor bijvoorbeeld vergroening van de stad én trekt minder verkeer aan. ,,Want als we voor iedere bewoner in de binnenstad een eigen parkeerplaats en een auto willen, dan loopt alles vast. Dat kunnen we niet meer voor 100 procent garanderen.”

Dat zeggen de wethouder Yasin Torunoglu (bouwen en wonen, PvdA) en Monique List (verkeer, VVD) in een toelichting op de nieuwe verlaagde parkeernormen voor nieuwbouwprojecten. ,,Als we dat niet doen, wordt verdichting van de binnenstad onmogelijk. Dan dan jagen we de projectontwikkelaar onnodig op kosten, want dan moet die misschien wel drie verdiepingen de grond in. Ook kost parkeren vaak te veel ruimte die we voor vergroening kunnen gebruiken. Dan komt de bereikbaarheid, de leefbaarheid en de economische groei in het geding”, aldus Torunoglu.

Collega List benadrukt dat de ervaring bij projecten als Philips Lighting en Hartje Eindhoven leert dat een groot deel van de aangelegde parkeerplaatsen leeg blijft. ,,Omdat bewoners lang niet allemaal meer een auto hebben maar voor andere oplossingen kiezen.” En de bezoekers dan? Volgens List blijft parkeren in de binnenstad mogelijk, maar Torunoglu voegt wel toe dat ‘je in daar de trein en de bus voor de deur hebt’. Bezoekers en bewoners van nieuwbouwplannen krijgen voortaan geen vergunning meer in betaald parkeren-zones en dus zullen ze vaker betaald moeten parkeren.

Vermindering van het aantal parkeerplaatsen wordt bereikt door bij de berekening van het aantal benodigde plekken voor een project de landelijk gehanteerde minimum norm per woning te gebruiken. Daarop wordt bovendien korting gegeven, bijvoorbeeld als het plan binnen 800 meter van het station ligt (50 procent aftrek) of 400 meter van een HOV-lijn (25 procent minder parkeerplaatsen). Wie een deelauto plaatst voor de bewoners mag nog eens zo’n tien plaatsen schrappen. Ook andere alternatieven kunnen tot korting leiden. Dat moet wel bewezen worden in een mobiliteitsplan voor het project. Maatwerk – bijvoorbeeld voor grotere woningen binnen de Ring – blijft wel mogelijk.

Bovendien kan een deel van de nodige parkeerplaatsen in een gehuurde garage bij de buren gerealiseerd worden. Daarnaast mogen ook maximaal tien openbare parkeerplaatsen meegeteld worden. Maar alleen als uit een onafhankelijk parkeeronderzoek blijkt dat daarmee de druk op de buurt niet te groot wordt.

Als er dan nog onvoldoende parkeerplaatsen zijn, dan moet de rest op eigen terrein aangelegd worden. Nieuw is dat ontwikkelaars daar ook nog een deel van mogen afkopen. Bijvoorbeeld à 1000 euro in de binnenstad en 2500 euro binnen de Ring, te storten in een nieuw Mobiliteitsfonds. ,,Uit dat fonds kan de gemeente bijvoorbeeld smart hubs aanleggen, kleine parkeerplaatsen waar je kunt overstappen op de bus, een e-bike of een deelstep als die wordt toegelaten. Of de parkeerplaats van WoensXL ombouwen tot Park & Ride”, zegt wethouder List.

Artikel uit het ED van 8 november 2019

Eindhoven wil een indrukwekkende skyline van woontorens in de binnenstad. Er klinken ook andere geluiden.

Nieuwe woontorens achter de V&D, bij de Hema rondom het Stadhuisplein en bij winkelcentrum Heuvel. Torens tot wel 160 meter hoog die duizenden nieuwe inwoners in het centrum moeten gaan huisvesten. De ambities van de gemeente Eindhoven liegen er niet om. Ambities die bovendien de komende jaren al gestalte moeten krijgen om de levendigheid in de binnenstad te verbeteren.

Maar denkt de gemeente wel goed na over de gevolgen van al die hoogbouw? Daar is niet iedereen van overtuigd. Bewoners die nu al in de binnenstad wonen bijvoorbeeld. Ze wijzen op de Admirant. Sinds die woontoren er staat kampt de Nieuwe Emmasingel met een gigantisch windprobleem. ,,Ik krijg straks een toren van 160 meter op twintig meter van mijn appartement. Dan wil ik wel zeker weten dat wij dat probleem niet ook krijgen”, vertelt Peer Notermans, bewoner van Groot Paradijs dat grenst aan het Stadskantoor. ,,Ik krijg bij de plannen het gevoel dat alles al besloten is en dat er vooral haast is. De vraag is niet óf we het gaan doen maar hoe we het gaan doen. Waar blijft de serieuze inspraak van omwonenden?”

Notermans is niet de enige bewoner die zich onvoldoende gehoord voelt. Tamira Tummers, bewoner van de Ventoseflat aan de Mathildelaan voelde zich ook overvallen toen de plannen voor woontorens rondom het voormalige Philips Lighting gepresenteerd werden. ,,Mijn woning staat straks grote delen van de dag in de schaduw van de Victoriatoren. Het valt mij bovendien op dat we wat betreft informatie vooral afhankelijk zijn van de projectontwikkelaars. Je zou verwachten dat de gemeente hierin het voortouw neemt.”

Of meer inwoners per definitie voor een levendige binnenstad zorgen, gelooft Tummers ook niet. ,,Helemaal niet in de huidige plannen want de appartementen in die torens zijn vooral betaalbaar voor bijvoorbeeld expats. Mensen die hier een jaar of wat wonen en werken. Het is maar de vraag hoe betrokken die bij hun omgeving zijn. Dan roepen ze wel dat er ook sociale huurwoningen komen maar dat zijn kleine studio’s voor 600 euro. Daar gaat echt geen gezin in wonen.”

Ook de Henri van Abbe Stichting stuurde al een brief aan de gemeenteraad van Eindhoven. Een brief waarin ze oproepen om vooral niet alleen in hoogte te denken. De stichting ziet liever dat de huidige grens van 105 meter gehandhaafd blijft en dat woontorens aan de randen van de binnenstad komen.

Bij de ondernemers en horeca in de binnenstad is er overigens vooral optimisme over de plannen. ,,Meer levendigheid is natuurlijk goed voor onze omzet”, aldus Perry Kusters van de horecavereniging op de Markt. Of nieuwe torens straks een schaduw werpen over een deel van de binnenstad weet hij nog niet. ,,Bij de bouw van de Regent was dat destijds wel een zorg maar uiteindelijk viel het reuze mee.”

Woensdag organiseert de gemeente een tweede stadsgesprek over de plannen voor meer hoogbouw in de binnenstad. Ook diverse omwonenden zijn daarvoor uitgenodigd.

Artikel uit het Eindhovens Dagblad